تقویت گوش موسیقی با دیکته عمومی
بخش دیکته عمومی یک اموزش گام به گام و ساده برای هنرجوی مبتدی است که اشنایی کمی با مفهوم دیکته موسیقی دارد. تمرین‌های این بخش در شش بخش طراحی شده و بایستی به ترتیب انجام شوند انجام این تمرین‌ها در تقویت گوش موسیقی هنرجویان تاثیر بسیار خوبی دارد.
- ۱ - مقدمه
- ۲ - سرایش نت‌ها
- ۳ - دیکته نت‌ها
- ۴ - فواصل هارمونیک
- ۵ - اکوردهای سه صدایی
- ۶ - گام بعدی
مقدمه
درس‌های این مجموعه به صورت گام به گام از ساده‌ترین تمرین‌ها اغاز می‌شود و به تدریج درس‌ها سخت‌تر می‌شوند. تلاش شده تا مسیر پیشرفت و ارتقای گوش موسیقی به ساده‌ترین شکل ممکن ترسیم شود تا کسی که آشنایی کمی با موسیقی دارد بتواند دیکته موسیقی را به خوبی فرا گیرد.
درس‌ها شامل تمرین‌های دیکته و سرایش هستند و شما با انجام تمرین‌های روزانه می‌توانید پس از مدتی با توجه به استعداد و زمان تمرین خود به نتیجه مطلوب برسید. پیش نیاز این مجموعه اشنایی با نت‌خوانی است برای یادگیری نت‌خوانی می‌توانید از بخش نت‌خوانی رامشگر استفاده کنید. اگر قبلا در کلاس سلفژ شرکت کرده‌اید و با دیکته موسیقی تا حدودی آشنا هستید از بخش دیکته پیشرفته موسیقی رامشگر که خود شامل سه بخش دیکته‌ها نت‌ها، فواصل و آکوردهاست استفاده کنید. برای انجام تمرین‌های دیکته عمومی ابتدا توضیحات مربوط به هر درس را با دقت مطالعه کنید سپس به تمرین عملی بپردازید.
در ادامه بهتر است برخی مفاهیم را که به صورت سوال و جواب مطرح شده مطالعه کنید تا دید بهتری نسبت به دیکته موسیقی و تربیت گوش موسیقی داشته باشید و پاسخ برخی از سوالات را که در حین تمرین ممکن است برایتان پیش بیاید را بگیرید.
دیکته موسیقی چیست؟
دیکته موسیقی به معنای تشخیص یک نت با شنیدن آن است. هر نت موسیقی از نظر فیزیکی فرکانس مشخصی دارد و گوش انسان تشخیص می‌دهد که بعضی نت‌ها زیر و یا بم هستند. کسی که گوش موسیقی خوبی دارد قادر است با شنیدن صدای هر نتی تشخیص دهد دقیقا چه نتی نواخته شده.
سرایش چیست؟
سرایش یعنی خواندن صحیح یک نت. مهم نیست که شما خواننده باشید و صدای خوبی داشته باشید بلکه در تمرین سرایش مساله درست خواندن یک نت است به عنوان مثال اگر قرار است نت سل را بخوانید. نباید صدای شما کمی زیرتر با بم‌تر از نت سل باشد. اگر کمی زیرتر با بم‌تر بخوانید اصطلاحا گفته می‌شود که فالش می‌خوانید.
چرا دیکته موسیقی مهم است؟
۱ - یک نوازنده یا خواننده خوب همیشه نباید وابسته به نت باشد. قطعا ملودی‌های زیبای بسیاری شنیده‌اید که به ان علاقه دارید و دوست دارید آنها را اجرا کنید اما نت ملودی را در اختیار ندارید. با تمرین دیکته موسیقی و تربیت گوش موسیقی شما می‌توانید هر قطعه موسیقی که می‌شنوید را بدون استفاده از هیچ نتی با ساز خود اجرا کنید. در این شیوه از نواختن علاوه بر لذت کشف نت‌ها، موسیقی را بهتر و عمیق‌تر درک می‌کنید.
۲ - برای کوک کردن ساز خود باید گوش موسیقی خوبی داشته باشید. وقتی شما فرضا تفاوت نت سل و لا را متوجه نمی‌شوید توان کوک کردن صحیح این نت‌ها بر روی ساز خود را هم ندارید.
۳ - یک نوازنده خوب قبل از نواختن باید ملودی که می‌خواهد بنوازد کاملا در ذهن خود بشنود این شیوه نواختن بسیار متفاوت است از نوازنده سنتوری که حفظ کرده ابتدا خرک سوم و سپس خرک پنجم سفید را بنوازد بدون اینکه این صداها را پیش از نواختن در ذهن خود داشته باشد.
۴ - اگر نوازنده سنتور، پیانو، ... هستید ممکن است یادگیری تکنیک نوازندگی در شروع مهم‌تر از تربیت گوش موسیقی باشد اما اگر شروع به یادگیری سازی مثل کمانچه، نی، ویلون ... کرده‌اید حتما متوجه شده‌اید که برای اینکه فالش ننوازید باید گوش موسیقی قوی داشته باشید.
۵ - خوب شنیدن یک هنر است. بدون تشخیص نت‌ها چطور می‌توانید موسیقی که اجرا می‌شود را بشنوید و درک کنید؟ ایا فردی که عینکی بر چشم زده که همه چیز را تیره نشان می‌دهد می‌تواند تمام زیبایی یک تابلوی نقاشی را ببیند؟ درک و دریافت شما از موسیقی پس از تمرین دیکته بسیار تغییر می‌کند و ظرافت‌ها و زیبایی‌هایی را متوجه می‌شوید که تا پیش از این حس نمی‌کردید.
۶ - ماندگاری قطعاتی که از طریق شنیدن حفظ می‌کنید در حافظه بیشتر از قطعاتی است که از روی نت یاد می‌گیرید. همچنین به یاد آوردن قطعاتی که گوشی یاد می‌گیرید راحت‌تر است.
امکانات رامشگر چه مزیتی نسبت به کلاس‌های سلفژ دارد؟
با در نظر گرفتن محدودیت هزینه و زمان شما این امکان را ندارید که هر روز به کلاس سلفژ بروید و تمرین کنید. با رامشگر در هر زمانی که بخواهید امکان تمرین مهیاست. شما هیچ محدودیتی از نظر زمان برای تمرین ندارید ولی در کلاس معلم موسیقی فرصت اینکه بیش از حد مشخصی برای سوال و جواب دیکته موسیقی وقت بگذارد ندارد.
چه زمانی تمرین کنم؟
زمانی که شاداب و سرحال هستید. اگر ذهن شما خسته باشد شاید بتوانید کارهای روزمره را انجام دهید اما با خستگی، گوش موسیقی شما درست نمی‌شنود. بهترین زمان را برای تمرین انتخاب کنید.
چقدر زمان برای تمرین در نظر بگیرم؟
بین بیست تا سی دقیقه زمان مناسبی است. برای تمرین نوازندگی هر چقدر بیشتر تمرین کنید بهتر است. اما گوش پس از مدتی از تمرین دیگر نمی‌شنود. بهتر است در دو نوبت تمرین کنید و هر روز تمرین کنید. تمرین در زمان کم اما هر روز بسیار بهتر از تمرین چند ساعته در یک روز و سپس کنار گذاشتن تمرین برای روزهای بعد است. آهسته و پیوسته حرکت کنید.
چگونه تمرین کنم؟
لذت ببرید. به تمرین به دید بازی نگاه کنید. بدون لذت بردن یادگیری سخت می‌شود. نباید تمرین کسل‌کننده و ملالت‌بار باشد اگر این حس را داشتید دست از تمرین بکشید و زمانی که حال بهتری دارید تمرین کنید.
چه مدت طول می‌کشد به نتیجه مطلوب برسم؟
بستگی به هر فرد و استعداد و پشتکارش دارد. برای یک هنرجوی مبتدی برای رسیدن به نتیجه محسوس با تمرین روزانه بین سه تا شش ماه زمان لازم است. تربیت گوش موسیقی صبر و حوصله زیادی می‌خواهد. نباید انتظار داشته باشید خیلی سریع به نتیجه برسید این انتظار چون غیر واقعی است پس از مدتی باعث نا امیدی شما می‌شود و ممکن است تمرین‌ها را رها کنید پس واقع‌بین باشید.
مدتی است تمرین می‌کنم اما چرا تفاوتی بین صدای نت‌ها حس نمی‌کنم؟
اتفاق عجیبی رخ نداده. بسیاری از کسانی که تازه شروع می‌کنند در ابتدا تشخیص صداها و تفاوت نت‌ها برایشان بسیار گنگ و نامفهوم است. اما کلید و رمز موفقیت تکرار، صبر و ممارست است. بسیار گوش دهید و عجله نداشته باشید اگر عجول باشید خوب به صداها توجه نمی‌کنید و حس می‌کنید که هیچ چیز نمی‌شنوید. ولی اگر ارام و با حوصله به تمرین ادامه بدهید و خوب به صداها گوش دهید و به فکر رسیدن به نتیجه سریع نباشید پس از مدتی به تدریج گوش شما باز می‌شود و تفاوت نت‌ها را حس می‌کنید.
آیا برای ساز ایرانی هم این تمرین‌ها مفید است؟
بله هر سازی که بنوازید تمرین دیکته برای تقویت گوش لازم و مفید است. لیست درس‌ها در بالای صفحه قرار دارد با کلیک بر روی هر درس می‌توانید محتوای آن را مشاهده کنید. درس‌ها را به ترتیب انجام دهید و تا یک درس را به خوبی فرا نگرفته‌اید به سراغ درس بعدی نروید.